Krzysztof Penderecki, Michael Nyman i Elliot Goldenthal gośćmi specjalnymi na rozpoczęcie Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie 2018
Ja ci do tego filmu dam moją muzykę. Wiem już nawet którą – powiedział Krzysztof Penderecki do Andrzeja Wajdy w 2006 roku, na kilka tygodni przed rozpoczęciem zdjęć do Katynia. W filmie ostatecznie zagrało kilka utworów mistrza, w tym fragmenty II i III Symfonii. I właśnie te fragmenty oraz kompozycje Pendereckiego do innych arcydzieł światowego kina, takich jak „Lśnienie” Stanley’a Kubricka, „Wyspa Tajemnic” Martina Scorsese czy „Egzorcysta” Williama Friedkina – zainaugurują 11. Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie.
Przygoda Krzysztofa Pendereckiego z kinem rozpoczęła się i zakończyła w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Młody kompozytor zaczął od ilustrowania dokumentów („Koncert wawelski” z 1960 roku) oraz animacji („Spotkanie z Bazyliszkiem” – animacja komiksu o Popielu i myszach – czy „Wycieczka w kosmos” wg scenariusza Stanisława Lema, z 1961 roku), by w połowie dekady spróbować swych sił w pełnometrażowych fabułach Wojciecha Jerzego Hasa: zrealizowanym na podstawie powieści Jana Potockiego „Rękopisie znalezionym w Saragossie” (1964) i „Szyfrach” (1966) wg opowiadania Andrzeja Kijowskiego. W „Rękopisie…” postawił przede wszystkim na muzykę elektroakustyczną, która wówczas była przedmiotem jego fascynacji, zestawiając ją z bogatą, pełną barokowego przepychu stylizacją muzyczną. W „Szyfrach” z kolei zrezygnował z eksperymentów elektroakustycznych, na rzecz muzyki tradycyjnej zmieszanej z elementami jazzu. Ścieżka dźwiękowa pełniła w tym filmie rolę swoistego tłumacza, którego zadaniem było przełożenie wojennych przeżyć głównego bohatera na język emocji, zrozumiały dla szerokiej publiczności. Tę estetykę przejęli wkrótce kolejni polscy kompozytorzy związani z dziesiątą muzą, jak Zygmunt Konieczny czy Wojciech Kilar.
W drugiej połowie lat sześćdziesiątych Penderecki wycofał się z kina, obawiając się „zaszufladkowania jako kompozytora wyłącznie filmowego” – jak wyznał po latach. Pomimo tego lista jego ścieżek dźwiękowych zawiera obecnie prawie pięćdziesiąt tytułów, wśród których dominują filmy wykorzystujące muzykę autonomiczną mistrza. Powstało wiele takich produkcji, w których zagrała muzyka nieskomponowana na potrzeby kina. Chcemy pokazać ten fascynujący paradoks, który funkcjonuje w kulturze od tak wielu lat – mówi Robert Piaskowski, dyrektor artystyczny FMF.
Uroczyste koncerty Penderecki2Cinema otworzą 11. Festiwal Muzyki Filmowej w dwóch polskich miastach, najpierw 29 maja w Katowicach w sali koncertowej NOSPR, a następnie dzień później 30 maja w Krakowie w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Usłyszymy kompozycje napisane niezależnie od obrazu, a jednak współgrające z nim w sposób doskonały, takie jak Tren ofiarom Hiroszimy na 52 instrumenty smyczkowe, Polimorfia na 48 instrumentów smyczkowych, pierwsza część II Symfonii Wigilijnej, Passacaglia – Allegro z III Symfonii. Na ekranie pojawią się kadry z seriali i filmów, w których zagrała muzyka Pendereckiego – będzie m.in. „Katyń”, „Lśnienie”, „Egzorcysta”, „Wyspa tajemnic”, „Demon”, „Twin Peaks” i „Inland Empire”. Na estradzie wystąpi Narodowa Orkiestra Polskiego Radia, pod batutą belgijskiego dyrygenta, sir Dirka Brossé. Wśród publiczności – sam mistrz, który przyjął zaproszenie na 11. Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie.
Muzykę Krzysztofa Pendereckiego poprzedzą utwory mistrzów europejskiego i amerykańskiego kina, niekoniecznie związane z ekranem. Rozpocznie Michael Nyman, suitą filmową z nagrodzonego trzema Oscarami dramatu „Fortepian” w reżyserii Jane Campion oraz III Kwartetem smyczkowym – w dokonanej przez kompozytora aranżacji na orkiestrę smyczkową. Kwartet został napisany niezależnie od obrazu filmowego, jednak w pewien sposób jest on również powiązany z kinem – są to wariacje na temat hipnotyzującej ścieżki dźwiękowej Nymana do „Out of the Ruins”, dokumentu BBC o trzęsieniu ziemi w Armenii w 1988 roku. Podczas gali w katowickiej siedzibie NOSPR brytyjski minimalista odbierze prestiżowe wyróżnienie FMF: nagrodę im. Wojciecha Kilara, ustanowioną przez prezydentów Krakowa i Katowic i przyznawaną twórcom, którzy – wzorem jej patrona – dbają o etos kompozytorski, oryginalność języka muzycznego i rangę muzyki pisanej dla kina. Rada merytoryczna nagrody Kilara wyróżniła Nymana za umiejętność tworzenia muzycznych metafor, dzięki którym widz może czytać między wierszami oraz za oryginalność muzyki filmowej zarówno powiązanej z fabułą, jak i przeciwstawiającej się obrazowi i odkrywającej znaczenia i sensy niewidoczne na ekranie i nie ujęte w dialogu.
Zakończenie pierwszej części tego wydarzenia uświetni światowa premiera Koncertu na trąbkę i orkiestrę smyczkową autorstwa amerykańskiego kompozytora i trębacza, laureata Oscara oraz pierwszego w historii zdobywcy nagrody im. Wojciecha Kilara – Elliota Goldenthala (w partii solowej wystąpi norweska mistrzyni trąbki, Tine Thing Helseth). Pomysł skomponowania Koncertu zrodził się z pragnienia upamiętnienia postaci Tadeusza Kościuszki, jako bohatera najpełniej odzwierciedlającego i symbolizującego relacje pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi. Goldenthal czuje się silnie związany z Polską i Festiwalem Muzyki Filmowej w Krakowie, któremu – jak wspomina – zawdzięcza artystyczny renesans swojej twórczości. Koncert na trąbkę i orkiestrę, zgodnie z jego intencją, jest pewnego rodzaju hołdem złożonym polskiej kulturze i jednocześnie akcentem wzbogacającym obchody stulecia niepodległości naszego kraju.
Krakowski koncert Penderecki2Cinema jest częścią obchodów jubileuszu 85. urodzin Krzysztofa Pendereckiego, organizowanych przez Miasto Kraków.
Przypominamy, że 11. edycja Festiwalu Muzyki Filmowej w Krakowie rozpocznie się 29 maja i potrwa do 5 czerwca 2018. Organizatorami Festiwalu są: Miasto Kraków, Krakowskie Biuro Festiwalowe oraz RMF Classic.
Więcej na:www.fmf.fm
Festiwal Muzyki Filmowej w Krakowie to jeden z najważniejszych festiwali muzyki filmowej na świecie. O niepowtarzalności imprezy decyduje unikalne łączenie najwyższej jakości interpretacji muzyki filmowej wykonywanej przez czołowych muzyków i orkiestry w połączeniu z wysokiej jakości obrazem. Monumentalne widowiska muzyczno-filmowe wyróżniają się śmiałością produkcyjną, innowacyjnością w sferze technologii dźwięku i obrazu, ale również rozmachem wykonawczym, poziomem artystycznym prezentowanych dzieł oraz ze względu na obecność najwybitniejszych twórców i kompozytorów. Wydarzenia te nie mają sobie równych w Europie. FMF przyciąga współczesną elitę świata muzyki, kultury i filmu, a także miłośników gier komputerowych, kina i sztuki filmowej. FMF to także ważne spotkania branżowe, a zarazem miejsce prawykonań wielu dzieł muzyki filmowej, nierzadko w obecności reżyserów światowego formatu.
.
