Mapy czasu. Słuchowisko o Annie Jachninie

Pod koniec 2019 r. światło dzienne ujrzało wydawnictwo zatytułowane „Mapy czasu”. Rzecz ma formę słuchowiska i ukazało się na płycie winylowej. Opowiada historię opartą na wspomnieniach Anny Jachniny, bydgoszczanki, której losy były inspiracją do spotkania twórczego kilku artystów.

Anna napisała jeden z największych przebojów okupowanej stolicy – jest autorką słów piosenki Siekiera motyka – o czym dowiedzieliśmy się dopiero po jej śmierci; rodzina przypadkiem odnalazła dziennik ukryty w piwnicy. Na kartkach, zapisanych odręcznie, drobnym, nieco nerwowym pismem, utrwalono opowieść o czasach, które wydają się tak odległe, a jednak w jakiś niepokojący sposób pozostają wciąż w nas obecne.

Anna Jachnina, bliska współpracowniczka Aleksandra Kamińskiego, aktywna uczestniczka ruchu oporu, po dekonspiracji i wpadce, trafiła na Pawiak, a później do Auschwitz. Jej wstrząsające notatki z pobytu w obozie zagłady stanowią główną bazę struktury słuchowiska podzielonego – co narzuca (i umożliwia) forma płyty analogowej – na dwie części: str. A i B. Pierwsza to szczątkowa forma

dziennikarskiego śledztwa, zakłócanego przez niepokojące wtręty z innej rzeczywistości. Obecność Anny ma tu charakter widmowy, ujawnia się, gdy przez szpary czasu przeszłość przecieka do teraźniejszości. W drugiej części Jachnina staje się główną bohaterką i narratorką. Całkowicie samotna oprowadza słuchacza po czasach i miejscach pełnych smutku. 

Słuchowisko okazało się dużym wyzwaniem – przede wszystkim mentalnym, lecz nie tylko – dla grupy osób zaangażowanych w proces twórczy. Realizacji towarzyszyły intensywne emocje o rozmaitych odcieniach. Udział Wojciecha Jachny i Antka Jachny (wnuk i prawnuk Anny Jachniny) to niezwykła wartość przedsięwzięcia i symboliczne spotkanie międzypokoleniowe. Natomiast Bogumiła Wresiło i Tomasz Kaźmierski (odtwórcy głównych ról) na co dzień tworzą audycje w Radio PIK, a właśnie do tej placówki trafiła po wojnie Anna Jachnina, która szybko stała się jedną z głównych postaci powstającej wówczas rozgłośni.

Przenikanie przeszłości i teraźniejszości miało więc charakter wielopoziomowy, co wpłynęło na kształt i brzmienie „Map czasu”.

Ambicją twórców słuchowiska było wydawnictwo, w którym słowa, dźwięki, muzyka i materialna postać stanowić będą spójną całość. Nagrania terenowe powstały w Bydgoszczy, Warszawie i Oświęcimiu (na Mapach czasu nie korzystano z żadnego banku dźwięków, wszystkie zostały zarejestrowane w naturze). Lektorów nagrano w Studio Mózg, a muzykę na Strychu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy przez Madżonga Studio. O wizualne aspekty albumu zadbała Monika Aleksandrowicz, artystka o szerokim spektrum zainteresowań, współpracująca m.in.

przy publikacjach dotyczących poezji konkretnej czy literatury.

Rozkład odpowiedzialności na Mapach czasu przedstawia się następująco:

Występują:

Bogumiła Wresiło – Anna Jachnina

Tomasz Kaźmierski – Dziennikarz

Michał Zdeb – Redaktor naczelny

Udźwiękowienie – Marcin Karnowski

Muzyka

Str. A

Radosław Drwęcki – syntezator analogowy, looper, elektronika

Marcin Karnowski – handpan, hamgam, cymbały, shruti box, nagrania terenowe

Gościnnie:

Anna Niestatek – głos

Marek Maciejewski – gitara

Jarosław Hejmann – hamgam

Str. B

Antek Jachna – elektronika

Wojciech Jachna – trąbka, organy elektryczne, fx

Nagrania lektorskie – Marek Maciejewski

Nagrania muzyczne, miks, realizacja – Jarosław Hejmann

Mastering – Marcin Bociński

Okładka, skład, opracowanie graficzne – Monika Aleksandrowicz

Scenariusz i reżyseria – Marcin Karnowski