Nowy rozdział w nordyckiej estetyce jazzowej
„Evig liv, perfekt orden” (Wieczne życie, doskonały porządek) to już siódmy album norweskiego kwartetu Wako, który od momentu swojego debiutu w 2015 roku konsekwentnie rozwija własny język muzyczny. W skład zespołu wchodzą: Martin Myhre Olsen (saksofon altowy i sopranowy), Kjetil André Mulelid (fortepian), Bárður Reinert Poulsen (kontrabas) oraz Simon Olderskog Albertsen (perkusja). Każdy z muzyków działa również w innych renomowanych projektach, takich jak Espen Berg Trio, Megalodon Collective czy Hegge. Album został nagrany we wrześniu i październiku 2023 roku w Flerbruket w Hemnes oraz Ampertone w Oslo.
Płyta oferuje dziesięć utworów, które stanowią kontynuację i rozwinięcie nordyckiej estetyki jazzowej, balansując na granicy chaosu i harmonii, surowości i romantyzmu, światła i cienia. Wako brzmi tutaj jak dojrzały, pewny siebie kolektyw, który doskonale równoważy indywidualne głosy swoich członków, tworząc przestrzeń zarówno dla solowych popisów, jak i wspólnej energii.
Przyglądając się wcześniejszym albumom zespołu, takim jak „Wako”, „Urolige Sinn” czy „Modes For All Eternity”, zauważamy, że zespół konsekwentnie eksploruje granice jazzu, łącząc elementy awangardy i muzyki kameralnej. Ich wcześniejsze projekty charakteryzowały się odważnymi eksperymentami brzmieniowymi oraz współpracą z różnorodnymi artystami, co nadawało ich muzyce unikalny charakter. „Evig liv, perfekt orden” kontynuuje tę ścieżkę, ale z jeszcze większym naciskiem na balans między strukturą a improwizacją. Dla stałych słuchaczy zespołu to kolejny fascynujący rozdział w ich dyskografii, ukazujący rozwój i pogłębienie muzycznych idei, które były obecne w ich wcześniejszych pracach.
Porównując do poprzednich dokonań, szczególnie albumu „Ut av det nye”, widać, że najnowszy krążek oferuje jeszcze bardziej spójną narrację muzyczną. Tam, gdzie wcześniejsze płyty eksplorowały szerokie przestrzenie dźwiękowe, „Evig liv, perfekt orden” koncentruje się na głębszym, bardziej introspektywnym podejściu do kompozycji. W tym sensie album ten jest nie tylko kolejnym krokiem, ale wręcz nowym otwarciem dla Wako, które pozwala słuchaczom zanurzyć się w pełni w ich twórczym świecie.
Detale, które malują świat dźwięków
Album otwiera emocjonalna ballada Folk, autorstwa Poulsena, nawiązująca do tradycyjnych skandynawskich melodii. Utwór wyróżnia się intymnością i ciepłem, które przenikają do reszty płyty. Następny utwór, Drifting, autorstwa Mulelida, przynosi echo legendarnego kwartetu Keitha Jarretta – skandynawskie wpływy są tutaj wyraźnie odczuwalne, szczególnie we frazach saksofonu Olsena, który nawiązuje do stylu Jana Garbarka.
Dynamiczne Amerika i pełne napięcia Victoria to przykłady, jak Wako doskonale radzi sobie z budowaniem muzycznej narracji. Olsen w swoich kompozycjach poszukuje świeżych form wyrazu, balansując między lirycznością a nieoczekiwanymi modulacjami harmonicznymi. Nie można pominąć Livet på Oslo S, minimalistycznego interludium, które – choć krótkie – działa jak emocjonalny most między bardziej rozbudowanymi utworami.
Zamykające album To Mom and Dad, It’s Okay to nostalgiczna refleksja, która pozostawia słuchacza z poczuciem spokoju i ukojenia. Każdy dźwięk na tej płycie został starannie przemyślany i umieszczony w kontekście większej całości, co świadczy o niezwykłej dojrzałości kompozytorskiej i wykonawczej kwartetu. Nie można także zapomnieć o wyjątkowym brzmieniu utworów takich jak Solskinnet, które przenosi słuchacza w świat pełen melancholii i refleksji, pokazując kunszt techniczny i emocjonalną głębię muzyków.
Każdy utwór na „Evig liv, perfekt orden” jest małym dziełem sztuki – od precyzyjnych aranżacji po imponujące partie solowe. Saksofon Olsena wyróżnia się szczególnym wyczuciem melodii, podczas gdy kontrabas Poulsena nadaje całości solidną podstawę harmoniczną. Z kolei fortepian Mulelida i perkusja Albertsena wnoszą dynamikę i subtelność, które są znakiem rozpoznawczym tego kwartetu.
Sztuka produkcji i brzmienie
Nagrania powstały w ciepłych i akustycznych przestrzeniach Flerbruket oraz Ampertone, co nadało albumowi organiczne i przestrzenne brzmienie. Za miks i mastering odpowiadają doświadczeni specjaliści, którzy zadbali o to, aby każdy instrument był odpowiednio wyeksponowany, zachowując jednocześnie spójność całego materiału. Dźwięk jest czysty, ale nie przesadnie wypolerowany – zachowuje swoją naturalną chropowatość, co idealnie pasuje do estetyki zespołu.
Produkcja na „Evig liv, perfekt orden” stanowi doskonały przykład, jak technologia może współgrać z artystyczną wizją. Balans między akustycznym brzmieniem a subtelnymi efektami produkcyjnymi pozwala w pełni docenić kunszt wykonawczy. Szczególną uwagę warto zwrócić na sposób, w jaki przestrzeń została wykorzystana w nagraniach – każda nuta ma swoje miejsce, a jednocześnie całość brzmi wyjątkowo naturalnie.
Nordycka harmonia chaosu
„Evig liv, perfekt orden” to album, który nie tylko kontynuuje, ale i rozwija muzyczną filozofię Wako. Balansując między kontrastami – światłem i cieniem, ładem i chaosem – kwartet tworzy muzykę pełną emocji i intelektualnej głębi. Dla stałych fanów to kolejny dowód na ich mistrzostwo, a dla nowych słuchaczy – doskonały punkt wejścia w świat skandynawskiego jazzu.
Jeśli wcześniejsze albumy Wako były zaproszeniem do odkrywania ich muzycznego wszechświata, „Evig liv, perfekt orden” to podróż do jego najgłębszych zakamarków. To dzieło, które nie tylko przyciąga, ale także zostaje z słuchaczem na długo po ostatnich dźwiękach.
